درباره اضطراب جدایی کودک از خانواده بیشتر بدانید

به گزارش روان نیوز:

اضطراب جدایی شایع‌ترین اختلال اضطرابی در کودکان و نوجوانان زیر ١٨ سال می‌باشد. هسته اصلی و زمینه‌ای این اختلال، اضطراب و نگرانی شدیدی است که کودک هنگام جدا شدن از اشخاص مهم زندگی خود افرادی که کودک شدیدا به آنها دلبستگی دارد که به‌طور عمده شامل مادر و پدر می‌گردد تجربه می‌کند.

• نشانه ها (ملاکهای تشخیصی DSM- IV) اضطراب افراطی و نامتناسب با سطح رشدی در رابطه با جدایی از خانه و یا کسانی که فرد به آنها دلبسته است و همراه با سه نشانه از نشانه های زیر، تشخیص داده می شود:

۱)  ناراحتی مفرط و پایدار در باره ی احتمال بروز خطر قریب الوقوع از دادن اشخاصی که موضوع دلبستگی هستند.

۲) دلواپسی مفرط در مورد از دست دادن یا صدمه ی احتمالی به افراد مورد دلبستگی اساسی .

۳) مقاومت پیگیر یا امتناع از رفتن به مدرسه یا جای دیگر به دلیل ترس از جدایی .

۴) مقاومت یا ترس پایدار و مفرط از تنها ماندن یا ماندن در منزل بدون افرادی که کودک به آنها دلبسته است.

۵) مقاومت مفرط و پایدار هنگام جدایی از خانه و افرادی که کودک به آنها دلبسته ، پیش بینی می شود.

۶) مقاومت پیگیر یا امتناع از خوابیدن بدون حضور افرادی که کودک به آنها دلبسته و مقاومت از خوابیدن در بیرون خانه.

۷) کابوس های مکرر مبتنی بر موضوع جدایی .

۸) شکایت های مکرر از نشانه های جسمانی مانند سر درد ، دل درد، حالت تهوع به هنگام وقوع یا انتظار جدایی از منبع مهم دلبستگی

 مدت اختلال حداقل ۴ هفته  شروع قبل از ۱۸ سالگی  اختلال موجب ناراحتی قابل توجه بالینی یا تخریب عملکرد در زمینه ی اجتماعی، تحصیلی، شغلی یا سایر زمینه-های مهم می گردد.

 این اختلال تنها در خلال فرایند اختلال فراگیر تحولی اسکیزوفرنیا یا اختلال سایکوتیک دیگری بروز نمی کند و در بزرگسالان و نوجوانان با ضوابط اختلال وحشتزدگی توأم با وسعت هراسی مطابقت نمی کند.

کودک نگران است که مبادا آسیبی متوجه والد و یا خود او گردد طوری که منجر به جدایی آنها از یکدیگر گردد. او نگران است که والد خود را از دست دهد. می‌ترسد که حادثه‌ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته او را از والدش جدا کند، حادثه‌ای مثل تصادف، قتل، گم کردن راه خانه، دزدیدن شدن و …    چنین کودکی در مقابل هر وقعه‌ای که منجر به جدایی او از عزیزش گردد مقاومت نشان می‌دهد، مثل: تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل، رفتن به مهد کودک و مدرسه و بیرون رفتن از منزل والدین. به‌طور مثال کودک حاضر نیست شب را در اتاق و رختخواب خودش بگذراند. او گاه با فریاد و اعتراض، گاه با خواهش و التماس و چانه زدن، گاه با والدین بخوابد. حتی اگر والدین با هزاران ترفند او را در اتاق خودش بخوابانند، نیمه‌شبان، آهسته به اتاق خواب والدین پناه می‌برد و جالب اینجاست که حاضر است هر ذلت و خواری را به‌تن بخرد اما در اتاق آنها بماند. حتی فضایی نامناسب در اتاق والدین را به تختخواب شیک و جدید خود و تزئیناتی که مادر برای راضی کردن او در اتاق خودش تدارک دیده ترجیح می‌دهد. ممکن است شب‌ها دچار رویا و کابوس‌هایی وحشتناک با تم جدایی گردد یا بدخواب گشته و خواب منقطعی داشته باشد و پس از هربار بیدار شدن حضور والدین را چک کند. برای کودکانی که اضطراب جدایی دارند رفتن به مدرسه معضل و کشمکشی عذاب‌آور بین کودک و پدر و مادر است، کودک درخواست می‌کند تا در منزل بماند و التماس می‌کند که مدرسه و مهد نرود بماند و التماس می‌کند که مدرسه و مهد نرود و یا با گریه و فریاد، اعتراض خود را در مقابل جدایی نشان می‌دهد و یا دچار علائم جسمی اضطراب مثل سردرد، دل‌درد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شده که منجر به نگرانی والدین و در نهایت ماندن کودک در منزل می‌گردد. هرچه سن کودک کوچک‌تر باشد علائم بیشتری را نشان میدهد. بچه‌های کوچک‌تر معمولا به والد خود می‌چسبند، گریه می‌کنند، التماس می‌کنند، چانه می‌زنند تا از مادر جدا نشوند. کودکان ٨-۵ ساله بیشتر نگران آن هستند که مبادا واقعه و حادثه‌ای مصیبت‌زا برای والدشان امتناع می‌کنند. بچه‌های ١٢-٩ ساله هنگام جدا شدن از والد ناراحتی شدیدی را از خود نشان می‌دهند و نوجوانان بیشتر از علائم جسمی مثل درد، سردرد، حالت تهوع و استفراغ شاکی هستند و با این دلایل از رفتن به مدرسه امتناع می‌کنند. هر چند که تمام کودکانی که از رفتن به مدرسه امتناع می‌کنند اضطراب جدایی ندارند و دلایل دیگری مثل: افسردگی، ترس از مدرسه، ترس از همکلاسی‌ها، معلمان، قوانین و مقررات مدرسه و اختلال سلوک و … می‌توانند علل امتناع کودک از رفتن به مدرسه باشند ولی شایع‌ترین دلیل این مسئله اختلال اضطراب جدایی است.

• و اما درمان این نوع از اضطراب و نیازهای روانی کودکان

۱) برای آنکه فرزندتان به هنگام جدایی از شما احساس امنیت نماید بهتر است اعتماد و مهارت مناسب در برخوردهای اجتماعی را به او آموزش دهید. دوست یابی و بازی با دوستان در خردسالی ضمن این که روابط اجتماعی کودک را گسترش می دهد زمینه¬های مناسب برای کاهش وابستگی او به والدین را فراهم می کند. پس شایسته است در مواقع مقتضی والدین در فراهم آوردن زمینه¬های لازم برای ایجاد و تقویت این روابط توسط فرزندان خردسال خود اقدام نمایند. زمانی را به او اختصاص دهید: برای پرورش احساس استقلال و اعتماد به نفس در فرزندتان با ابزار دوستی و توجه از او بخواهید اتفاقات روزمره را برایتان بازگو کند و در این حین توجه شما فقط مختصّ به او باشد.

۲) در مورد جدایی با او صحبت کنید: اگر بنا به ضرورتی موقتاً مدتی قصد جدایی از فرزندتان را دارید با او صحبت کنید و به او در مورد جدایی توضیح دهید گفتگو در این زمینه باعث توجیه و قبول منطقی مسائل از جانب وی می گردد و مسئله جدایی را راحت تر می پذیرد. شما با این کار به فرزندتان فرصت خواهید داد تا خودش را با شرایط منطبق کرده و همچنین زمینه¬ای برای شما فراهم می شود تا در کنار آمدن کودک با احساساتش و سازگاری با موقعیت پیش آمده یاور او باشید.

۳) هرگز فرزندتان را بدون اطلاع ترک نکنید: زیرا به اعتماد او نسبت به خودتان صدمه می زنید او به تدریج از غیبت های مکرر شما متعجب خواهد شد و برای آن به دنبال دلایلی غیرواقعی در ذهن خود خواهد گشت.

۴) جدایی را یک امر عادی تلقی کنید: این امر موجب می شود که فرزندتان احساساتش را کنترل کند. اضطراب شما در هنگام جدایی به او نیز منتقل خواهد شد. امکان دارد که بسیاری از ترس های کودکان با گذشت زمان از بین برود ولی قدرت آن ها برای از کار انداختن فعالیت های عادی کودک به حدی است که عملکرد کنونی وی را تحت تأثیر قرار می دهد.

۵) به ترس های کودکان بیش از حد واکنش نشان ندهید: همان طور که نادیده گرفتن ترس ها منطقی نیست واکنش بیش از حد نیز عوارض نامطلوبی به دنبال خواهد داشت.

۶) همواره به یاد داشته باشید که یک پاسخ منطقی به کودک می توانید از پیشرفت اضطراب او جلوگیری کند: با کاهش اضطراب های بی مورد انگیزه ی فعالیت و تصمیم گیری را در کودکان تقویت کنیم.

۷) اتفاقات روزمره را برای او پیشگویی کنید: توصیف آن چه که در غیاب شما برایش اتفاق خواهد افتاد احساس امنیت بیشتری به او خواهد بخشید.

۸) او را هم در جریان وقایع روزمره خود قرار دهید: توصیف فعالیت های شخصی شما کمکی برای او در داشتن تصویری از شما خواهد بود.

۹) جدایی را برای او به نمایش درآورید.

Likes(0)Dislikes(0)